Εκτός από τις αναρίθμητες τεράστιες ζημιές που προκλήθηκαν από την υγειονομική και οικονομική κρίση, η πανδημία θα μπορούσε να φέρει στην επιφάνεια ορισμένα θετικά στοιχεία, όπως η ανάγκη για ενότητα, τονίζουν οι ειδικοί. Ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Μακεδονίας Μπράνκο Αζέσκι εκτός από μηνύματα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκλήθηκαν από την πανδημία του κορωνοϊού, είπε επίσης ότι αυτή η κρίση έδειξε ότι τώρα δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των πολιτών, ότι είμαστε όλοι ίδιοι στον αγώνα κατά του ιού και ότι το σημαντικότερο είναι, μετά την ολοκλήρωσή του, να έχουμε αυτοπειθαρχία και να αγωνιζόμαστε μαζί, ανεξάρτητα από εθνικότητες, και να εργαζόμαστε για τη βελτίωση της οικονομίας της χώρας. Τόνισε: «Ξένοι επενδυτές έρχονται σε μένα και ζητούν κράτος δικαίου. Τους στέλνω στην Ελβετία. Όλοι γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει κράτος  δικαίου στα Βαλκάνια. Γιατί έρχονται; Επειδή είμαστε ένα φτηνό εργατικό δυναμικό. Βρισκόμαστε τώρα σε μια σοβαρή καμπή, αγοράζοντας τεχνολογία από αυτούς για να δημιουργήσουμε ένα σύστημα εργασίας που θα χρειαστούμε για να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, για να έχουμε αυτοπειθαρχία, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μην φοβούνται τους εργοδότες, οι εργοδότες να μην φοβούνται τους εργαζόμενους, ώστε να μην μπορεί ο ένας να κάνει χωρίς τον άλλον. Με την εμπειρία που έχουμε, σχεδόν 30 χρόνια μετά την ανεξαρτησία της χώρας, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να γίνουμε κράτος με όλους τους όρους και όλους τους κανόνες ως μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, γιατί αυτό είναι κάτι που χάσαμε εδώ και 30 χρόνια και για το οποίο αγωνιστήκαμε και τώρα το πραγματοποιήσουμε με τον πιο εξελιγμένο τρόπο και όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.»

Ο καθηγητής Αμπντουλμενάφ Μπετζέτι θεωρεί ότι αυτή η υγειονομική κρίση μπορεί να μας αναμορφώσει, δηλαδή να μας δείξει ότι απαιτείται ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης, τόσο μεταξύ των απλών πολιτών όσο και των πολιτικών που είναι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, και ότι δεν υπάρχει ανάγκη να δοθεί έμφαση στους εθνικισμούς ή στις θρησκευτικές διαφορές και τις πολιτικές προτιμήσεις. Ο κοινωνιολόγος Ίλιγια Ατσέσκι λέει: «Ορισμένα ζητήματα που εκμεταλλευτήκαμε, ζητήματα για τα οποία ζούσαμε, είναι τώρα κάπως μετριασμένα και μερικά είναι ακόμη και κλειστά. Ποιό θέμα θα προσελκύσει την προσοχή μας για να συζητήσουμε σε εθνοτική βάση. Αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα τόσο ως άτομα όσο και ως κράτη, το οποίο είναι πολύ τρομακτικό, αλλά ακόμη όλα τα ζητήματα που ήταν προηγουμένως σημαντικά, τώρα κατά κάποιον τρόπο είναι παρωχημένα Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο όφελος αυτής της κατάστασης, και τώρα πρέπει να αλλάξουμε πλευρό, να κάνουμε νέο προγραμματισμό. Για ορισμένα θέματα, η ανθρωπότητα και η παγκόσμια κοινότητα, τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και παγκοσμίως, θα έχει διαφορετικές απόψεις. Αυτά είναι τα μαθήματα που πρέπει να μάθουμε και τα οποία θα πρέπει να εισαγάγουμε στην εκπαίδευση», εξηγεί ο και επισημαίνει ότι οι επόμενες κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν διαφορετικά όλες τις εξελίξεις και τους εθνικισμούς.» Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Οργανισμού Εργοδοτών της Μακεδονίας Άνγκελ Ντιμιτρώφ, η κρίση που προκλήθηκε από τον κορωνοϊό θα αφήσει σίγουρα ανεξίτηλες αλλαγές στη συμπεριφορά όλων των πολιτών. Τονίζει: «Αυτό θα είναι ιδιαίτερα έντονο εάν διαρκέσει ή πιθανώς το φθινόπωρο υπάρχει ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας. Αυτές οι αλλαγές θα γίνουν αισθητές τόσο από τον πληθυσμό όσο και από τις εταιρείες. Βεβαίως, οι προτεραιότητες στη ζωή και τη συμπεριφορά της οικογένειας και του περιβάλλοντος θα αλλάξουν μεταξύ των πολιτών. Οι εταιρείες, από την άλλη πλευρά, πρέπει να αλλάξουν ορισμένες από τις πολιτικές λειτουργίας τους και να προβλέψουν μελλοντικές δραστηριότητες. Δεν πιστεύω ότι ορισμένες από τις κακές συνήθειες και συμπεριφορές μας θα εξαλειφθούν εντελώς, όπως ο εμφανής εθνικισμός, οι θρησκευτικές διαφορές ή οι κομματικές ταυτότητες. Θα ήταν καλό για αυτά τα φαινόμενα να χάσουν λίγο το νόημά τους και να ενωθούν οι άνθρωποι με βάση άλλους προσδιορισμούς, αλλά χρειάζεται περισσότερος χρόνος, μια αλλαγή γενεών και, φυσικά, καλύτερη εκπαίδευση. Μόνο ένα μορφωμένο άτομο είναι πιο ανθεκτικό σε τέτοιες αρνητικές τάσεις». Ο ίδιος προσθέτει ότι είναι πολύ σημαντικό να δούμε το βαθμό της οικονομικής ύφεσης που θα βιώσουμε για να κατανοήσουν οι πολίτες τη σημασία της οικονομίας για την ύπαρξη και το βιοτικό επίπεδο, αλλά και για τη γενική ευημερία της χώρας. «Εάν η ύφεση κυμανθεί σε μέτρια επίπεδα και δεν προκαλέσει σοβαρό σοκ στο βιοτικό επίπεδο, θα υπάρξουν μικρές αλλαγές στις αντιλήψεις, αλλά εάν η οικονομική ύφεση και του βιοτικού επιπέδου είναι δραματική, τότε σίγουρα οι πολίτες θα κατανοήσουν τη σημασία της οικονομίας. Έτσι ήταν στο παρελθόν. Στην πρώτη υπόδειξη ορισμένων επιχειρηματιών ότι η οικονομία πρέπει να προστατευθεί, παρά τα προβλήματα υγείας, πολλοί πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντέδρασαν, διερωτώμενοι απλά τι θέλουν αυτοί, ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος, υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από την υγεία κ.λπ. Όμως με την πάροδο του χρόνου όταν τα οικονομικά προβλήματα έγιναν πιο εμφανή και όταν είδαν άλλες ανεπτυγμένες χώρες, που διέθεσαν τεράστια κεφάλαια για να σώσουν την οικονομία, άλλαξαν γνώμη και μείωσαν τα αρνητικά σχόλια. Νομίζω ότι γίνεται πολύ γρήγορα κατανοητό ότι τα προβλήματα στην οικονομία δεν επηρεάζουν μόνο τα «αφεντικά», όπως κάποιοι θέλουν να τους αποκαλούν, αλλά και τους υπαλλήλους και τον προϋπολογισμό και το κράτος στο σύνολό του. Προφανώς, μερικοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν τα προβλήματα των άλλων μέχρι να τους χτυπήσουν σε προσωπικό επίπεδο, αλλά αυτή η κρίση δεν είναι μια τυπική κρίση και θα μας επηρεάσει όλους, τόσο τον ιδιωτικό τομέα όσο και τις κρατικές εταιρείες και τις δημόσιες επιχειρήσεις, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, και δεν πιστεύω ότι θα βγει κανένα από αυτή αλώβητος». https://bit.ly/2YuK39x